Με αφορμή την επικείμενη έναρξη της συλλογής δηλώσεων σε όλες τις περιοχές της χώρας που δεν έχουν κτηματογραφηθεί, το “Ελληνικό Κτηματολόγιο” διοργάνωσε την Πέμπτη, 8 Νοεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ενημερωτική εκδήλωση με τίτλο «Το Κτηματολόγιο ολοκληρώνεται», με καλεσμένους τους εκπροσώπους όλων των εμπλεκομένων φορέων.

Στη ομιλία του, παρουσία του ΥΠΕΝ κ. Γιώργου Σταθάκη και του Υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιώργου Δημαρά,  ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς ανέφερε τα εξής:

«Η ΠΟΜΙΔΑ χαιρετίζει τη νέα μεγάλη προσπάθεια για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου, που είναι ένα εθνικής σημασίας εργαλείο καταγραφής της κάθε είδους ακίνητης περιουσίας, τόσο της δημόσιας όσο και της ιδιωτικής. Ωστόσο από την πλευρά των κατ΄εξοχήν ενδιαφερομένων, που είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων της χώρας μας, θεωρούμε παράλληλα αναγκαίο να επισημάνουμε δύο σοβαρότατα εκκρεμή προβλήματα,  η μη επίλυση των οποίων θέτει σε διακινδύνευση τόσο τον σκοπό του, όσο και την ολοκλήρωσή του:  

1. Εκκρεμεί επί χρόνια η νομοθετική επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων της χώρας, χωρίς την οποία είναι αδύνατη η κατάρτιση αυτής ειδικά της νέας φάσης κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου! Όπως όλοι γνωρίζουμε, το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα να διεκδικήσει οποτεδήποτε, οποιοδήποτε εκτός σχεδίου ακίνητο περιουσιακό στοιχείο ως δικό του, και ιδιαίτερα όσα ακίνητα έχουν ή φέρονται να έχουν κάποια δασική μορφή, αξιώνοντας από τους πολίτες την ανεύρεση και επίκληση μεταγραμμένων τίτλων μέχρι και το 1885! 

Πριν από 15 χρόνια το θέμα αυτό λύθηκε νομοθετικά για τα εντός σχεδίου ακίνητα, εφόσον ο ιδιοκτήτης τους τα νέμεται καλόπιστα και με νόμιμα μεταγραμμένο τίτλο επί 30 έτη. Ζητούμε να ισχύσει  άμεσα παρόμοια ρύθμιση και για τα εκτός σχεδίου ακίνητα, ώστε η κτηματογράφηση να διεξαχθεί ομαλά και χωρίς εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις & δικαστικές αντιδικίες σε όλη την ύπαιθρο χώρα.

2. Εφέτος συμπληρώνονται 14 χρόνια λειτουργίας των πρώτων κτηματολογικών γραφείων 111 πόλεων και περιοχών της χώρας μας, οπότε και  λήγει η προθεσμία άσκησης δικαστικής προσφυγής κατά της περιέλευσης στο Ελληνικό Δημόσιο των ακινήτων "ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ" που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δήλωσαν στο Κτηματολόγιο, για οποιοδήποτε, συχνά ανυπαίτιο, λόγο, ή τα δήλωσαν με σοβαρά σφάλματα. Ετσι σε πόλεις όπως η Πάτρα, Καλαμάτα, το Αργοστόλι, αλλά και σε περιοχές όπως Νέα Σμύρνη, Ν. Ψυχικό, Βριλήσσια, Μελίσια, Γέρακας, σημαντικά περιουσιακά στοιχεία περιέρχονται στο Δημόσιο. Αυτό θα συνεχιστεί σταδιακά σε όλη τη χώρα, ενώ ήδη στις νεώτερες κτηματογραφήσεις ισχύει η 7ετία.

Η αυτόματη «δήμευση» της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας εκείνων που για οποιοδήποτε λόγο δεν συμμετείχαν σε μια διοικητική διαδικασία καταγραφής της, έχει σαφέστατα αντισυνταγματικό χαρακτήρα, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι, ενώ η σχετική νομοθεσία προβλέπει αποζημίωση των ιδιοκτητών που θα χάσουν την περιουσία τους από τη διαδικασία αυτή, στον προϋπολογισμό του κράτους  δεν προβλέπεται κανένα σχετικό κονδύλι, πράγμα που σημαίνει ότι πρακτικά δεν υπάρχει ούτε πρόθεση, ούτε δυνατότητα αποζημίωσης.

Ζητούμε λοιπόν την άμεση νομοθετική παράταση της προθεσμίας άσκησης δικαστικής προσφυγής έως τη συμπλήρωση 20ετίας από την έναρξη λειτουργίας κάθε κτηματολογικού γραφείου, ώστε να εναρμονιστεί με την 20ετία της έκτακτης χρησικτησίας αλλά και της παραγραφής δικαιωμάτων του Αστικού Κώδικα. Είναι δίκαιο το αίτημα, και πρέπει να γίνει πράξη, αλλοιώς, θα έχουμε ένα αδηφάγο Κράτος με δύο μέτρα και σταθμά: Ενώ με το ένα χέρι θα «παραγράφει» και θα δημεύει τις αδήλωτες ιδιοκτησίες στην 7ετία, με το άλλο χέρι θα αξιώνει την πληρωμή του τέλους κτηματογράφησης, ως «απαράγραπτο» και πέραν της 20ετίας! 

Γι΄αυτό, μαζί με τις ευχές μας για ολοκλήρωση της σημαντικής αυτής φάσης της κτηματογράφησης της χώρας, καλούμε όλους τους αρμόδιους κρατικούς παράγοντες να λύσουν άμεσα τα παραπάνω δύο εκκρεμή θέματα, γιατί διαφορετικά η διαδικασία σύνταξης Κτηματολογίου κινδυνεύει να βαλτώσει στις ενστάσεις και τις αγωγές και να καταστεί εν τέλει εργαλείο πραγματικής δήμευσης ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας εκατοντάδων χιλιάδων έντιμων πολιτών σε όλη τη χώρα, με το πρόσχημα είτε της μη δήλωσής της, είτε της μη ύπαρξης τίτλων ιδιοκτησίας του 19ου αιώνα!». 

Η ομιλία του Υπουργού κ. Σταθάκη

«Η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου αποτελεί μια από τις υψηλότερης σημασίας μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα», υπογράμμισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας σε εκδήλωση για την πορεία ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου, που διοργάνωσε ο φορέας Ελληνικό Κτηματολόγιο.

-«Παραλάβαμε το Κτηματολόγιο σε ποσοστό 25% και φιλοδοξούμε το α’ εξάμηνο του 2021 να έχει ολοκληρωθεί στο σύνολο της ελληνικής Επικράτειας, έχοντας θεσμοθετήσει, για πρώτη φορά, έναν ενιαίο φορέα, με την ενοποίηση των υποθηκοφυλακείων με τα κτηματολογικά γραφεία» τόνισε κατά την ομιλία του ο ΥΠΕΝ.

Όπως σημείωσε ο υπουργός, στο τέλος του 2017 υπογράφηκαν, μεταξύ άλλων, 27 συμβάσεις που αφορούν την κτηματογράφηση του 63% της έκτασης της χώρας και την καταγραφή του 43% των δικαιωμάτων πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας τους.

Επίσης, είπε ότι με την ολοκλήρωση θα κτηματογραφηθούν 132.000τετραγωνικά χιλιόμετρα  γης της ελληνικής επικράτειας, ενώ 39 εκατ. δικαιώματα πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας τους θα καταγραφούν και θα διασφαλιστούν.

Αναφερόμενος στα οφέλη, τόνισε πως από την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου δημιουργείται ασφάλεια δικαίου για τις επενδύσεις και διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας τους. Ταυτόχρονα, το Ελληνικό Δημόσιο αποκτά «τίτλους» για την περιουσία του μέσω του Εθνικού Κτηματολογίου.

«Πρόκειται για μια παρέμβαση στρατηγικής σημασίας, καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον αξιόπιστο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας. Η μεταρρύθμιση αυτή δεν είναι μεμονωμένη, διότι θα ήταν ημιτελής. Συμπληρώνεται με δυο επιπλέον πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η κυβέρνηση: Την ανάρτηση των δασικών χαρτών και τη χάραξη γραμμής αιγιαλού», είπε ο υπουργός.

Η ομιλία του Υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιώργου Δημαρά

Στην ανάγκη παροχής κινήτρων για την κινητοποίηση και προσέλευση των ιδιοκτητών στη διαδικασία κτηματογράφησης επικεντρώθηκε ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Δημαράς, άριστος γνώστης, ως πολιτικός μηχανικός, των δυσκολιών του εγχειρήματος αλλά και της όλης σημερινής κατάστασης γύρω από την ιδιοκτησία. Επίσης αναφέρθηκε στη νέα δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων ιδιοκτησίας στο νέο πρόγραμμα  κτηματογράφησης σε όλες τις περιοχές της χώρας, την οποία έχουν θα έχουν τόσο οι επαγγελματίες μηχανικοί, νομικοί όσο και οι ίδιοι οι  ιδιοκτήτες ακινήτων.

Όπως τόνισε ο  κ. Υφυπουργός, χωρίς κτηματολόγιο οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν τις χρήσεις γής που επιτρέπονται σε μία περιοχή και απαιτούνται πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες προκειμένου να λάβουν τη σχετική πληροφόρηση. Επιπλέον, δεν υπάρχει ασφάλεια των συναλλαγών στις μεταβιβάσεις ακινήτων αφού είναι πολύπλοκη η διαδικασία ελέγχων των τίτλων ιδιοκτησίας. Τα δασαρχεία επιβαρύνονται σημαντικά ασχολούμενα με διαδικασίες χαρακτηρισμού διάφορων εκτάσεων ως δασικές ή μη δασικές, αντί να ασχολούνται με το βασικό τους αντικείμενο που είναι η προστασία των δασών και η αειφόρος διαχείρισή τους.
 
Ο Γιώργος Δημαράς υπογράμμισε ότι χωρίς κτηματολόγιο δεν είναι εύκολο να προχωρήσουν σχέδια χωροταξίας και πολεοδομίας ενώ δεν προστατεύεται το περιβάλλον και η δημόσια περιουσία. Από την άλλη πλευρά διαπιστώνεται ότι ο πολίτης μέχρι τώρα δεν έχει αισθανθεί να διευκολύνεται στις διαδικασίες μεταβίβασης ακινήτων, ακόμα και στις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο. Αυτό συμβαίνει γιατί αναγκάζεται να προστρέξει για μεταγραφές τόσο στα υποθηκοφυλακεία όσο και στα κτηματολογικά γραφεία. Αντί λοιπόν να διευκολυνθεί ο πολίτης, του προσθέτουμε διαδικασίες, όπως τόνισε ο Υφυπουργός, επισημαίνοντας ότι ήταν αναγκαία η ενοποίηση υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων που θα ξεκινήσει το αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν.4512 (Ιανουάριος 2018), προκειμένου να υπάρχει ένας μόνο φορέας για την καταγραφή όλων των στοιχείων που αφορούν τόσο τους τίτλους ιδιοκτησίας όσο και τις διαστάσεις των ακινήτων.
 
Ο Υφυπουργός επεσήμανε ότι παρά τα σημαντικά ποσά που έχουν δαπανηθεί κατά το παρελθόν, το κτηματολόγιο έχει μείνει πίσω. Όπως είπε, βρισκόμαστε περίπου στο 30% ως ποσοστό δικαιωμάτων, το οποίο αντιστοιχεί σε ένα πολύ μικρό ποσοστό, γύρω στο 17%, της επιφανείας της χώρας. Τόνισε επίσης ότι το όφελος για την οικονομία και την κοινωνία είναι τόσο μεγάλο που πρέπει να ξεπεραστεί σύντομα κάθε δυσκολία προκειμένου να τελειώσει το κτηματολόγιο με ακρίβεια και πληρότητα. Προς το σκοπό αυτό έχουν ήδη δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την επιτάχυνση και ολοκλήρωση του κτηματολογίου σε εύλογο διάστημα.
 
Κλείνοντας την ομιλία του ο Γιώργος Δημαράς υπογράμμισε ότι θα συνεργαστεί με τη διοίκηση για να γίνουν όποιες βελτιώσεις χρειάζονται στο νόμο, με βάση τα ζητήματα που αναδείχθηκαν κατά την εφαρμογή του. Τέλος κάλεσε τη διοίκηση και τους εργαζόμενους να εργαστούν με ευσυνειδησία για να προσφέρουν στην πατρίδα μας ένα από τα βασικά εργαλεία για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την προστασία του περιβάλλοντος.

Εναρξη στις 19 Νοεμβρίου, από τα Δωδεκάνησα

Το Κτηματολόγιο σε όλες τις περιοχές της χώρας, οι οποίες δεν έχουν κτηματογραφηθεί έως σήμερα ξεκινά με την συλλογή δηλώσεων στις 19 Νοεμβρίου από τα Δωδεκάνησα (περιφερειακές ενότητες Καλύμνου, Καρπάθου, Κω και Ρόδου) και θα επεκταθεί σταδιακά έως τον Φεβρουάριο 2019 και στις υπόλοιπες περιοχές.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η Διευθύντρια Διεύθυνσης Έργων της εταιρείας Ελληνικό Κτηματολόγιο κυρία Άρια Ιωαννίδη στην εκδήλωση αυτή για την πορεία ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου, θα λειτουργήσουν συνολικά 42 γραφεία κτηματογράφησης.

Μετά τα Δωδεκάνησα, θα ακολουθήσει συλλογή δηλώσεων στα επόμενα πέντε Γραφεία Κτηματογράφησης (σε Αγρίνιο, Ιωάννινα, Πρέβεζα, Άρτα, Λευκάδα). Εντός του Δεκεμβρίου θα λειτουργήσουν συνολικά 30 γραφεία κτηματογράφησης και προβλέπεται η έναρξη συλλογής δηλώσεων έως το τέλος του έτους. Για τα υπόλοιπα γραφεία κτηματογράφησης προβλέπεται έναρξη εντός του Ιανουαρίου ή του Φεβρουαρίου 2019.

Για τη διευκόλυνση των πολιτών που ζουν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκης, αλλά έχουν ακίνητα σε άλλες περιοχές της χώρας, από τις αρχές του 2019 έως τη λήξη της συλλογής δηλώσεων θα λειτουργήσει γραφείο κτηματογράφησης  στα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου, το οποίο θα εξυπηρετήσει τις Περιφέρειες  Ηπείρου, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

Γραφείο κτηματογράφησης θα λειτουργήσει και στην Θεσσαλονίκη (Καλαμαριά) έως το τέλος του έτους, για τις περιοχές Ξάνθης, Δράμας, Χαλκιδικής, Καστοριάς και Φλώρινας.

Η τελευταία γενιά κτηματογράφησης σε αριθμούς

Η τέταρτη και τελευταία γενιά κτηματογράφησης (ΚΤΙΜΑ 16) περιλαμβάνει  57 περιφερειακές ενότητες, 204 καλλικρατικούς δήμους, 5.342 ΟΤΑ, 83,5 εκατ. στρέμματα (63% έκτασης χώρας), 16,5  εκατ. δικαιώματα  πολιτών (43% από τα 39 εκατ. της χώρας), εκ των οποίων τα 6,2 εκατ δικαιώματα σε αστικές περιοχές και τα 10,3 εκατ. δικαιώματα σε αγροτικές περιοχές. Ο προϋπολογισμός του έργου είναι στα 465 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 83,5 εκατ. ευρώ θα διατεθούν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ  2014-2020.

Το ΚΤΙΜΑ 16 αφορά αγροτικές περιοχές  (ποσοστό περίπου 36%), αστικές περιοχές  (ποσοστό περίπου 4%), μεγάλο πλήθος οικισμών με διαφορετικά χαρακτηριστικά  (αραιοδομημένοι σε αγροτικές περιοχές, ορεινοί σε έντονο ανάγλυφο, παραδοσιακοί, ενεργοί και μη, νησιωτικοί κλπ), δασικές εκτάσεις και  υδάτινους όγκους καθώς και όλα τα νησιά και τις βραχονησίδες της Ελλάδας.

Η πορεία του Κτηματολογίου σε αριθμούς

-Μέχρι σήμερα, έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και λειτουργεί Κτηματολόγιο για το 29,2% των συνολικών εμπράγματων δικαιωμάτων της χώρας.

-Εξελίσσονται 72 συμβάσεις κτηματογράφησης για το 61,8% των δικαιωμάτων, συνολικού κόστους 490 εκατομμυρίων ευρώ

–-Εκκρεμεί η ανάθεση πέντε συμβάσεων για το 7% των δικαιωμάτων για τις οποίες υπάρχουν δικαστικές εμπλοκές μεταξύ των συμμετεχόντων. Οι πέντε εκκρεμείς συμβάσεις αφορούν τα υπόλοιπα τμήματα Θεσπρωτίας και Κέρκυρας, Κυκλάδων (Ανδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Σαντορίνη, Μήλος, Κέα Κύθνος), Ρεθύμνου, Χανίων και μία από τις δύο συμβάσεις της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου.

Η ομιλία του Προέδρου κ. Β. Νάκου

Ο πρόεδρος της εταιρείας Ελληνικό Κτηματολόγιο, καθηγητής κ. Βύρων Νάκος, μιλώντας στην εκδήλωση αναφέρθηκε στις κινήσεις που έκανε η εταιρεία προκειμένου να ξεκινήσει το έργο της τέταρτης γενιάς κτηματογράφησης που είχε κολλήσει το 2015.  «Ο διαγωνισμός κτηματογράφησης για το υπόλοιπο της χώρας επαναπροκηρύχθηκε το 2016 και έως τον Δεκέμβρη του 2017, υπογράφηκαν οι 27 από τις 32 προκηρυχθείσες συμβάσεις, οι οποίες εξελίσσονται κανονικά. Σχεδιάσαμε με την συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας, ένα σύγχρονο πλαίσιο διαχείρισης έργων τόσο σε οργανωτικό επίπεδο, όσο και σε πληροφοριακό επίπεδο. Επανασχεδιάστηκε και δόθηκε σε παραγωγική λειτουργία, η νέα ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής δήλωσης κτηματολογίου και ολοκληρώθηκαν τα νέα χαρτογραφικά υπόβαθρα που παράχθηκαν την περίοδο 2014-2016»,επεσήμανε ο κ. Νάκος.

Αναφορικά με το έργο των δασικών χαρτών, η ολοκλήρωση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση του Κτηματολογίου,  ο κ. Νάκος τόνισε ότι, είχε καταρτιστεί το 54,8% της έκτασης της χώρας. Από την έκταση αυτή όμως μόνο το 1,1% είχε αναρτηθεί το 2010. Σταδιακά από το 2016 και μετά αναρτήθηκαν οι ήδη καταρτισμένοι δασικοί χάρτες για το 52,7% της έκτασης της χώρας.  Παράλληλα, το Ελληνικό Κτηματολόγιο, προκήρυξε και ανάθεσε την κατάρτιση των δασικών χαρτών για όλη την υπόλοιπη χώρα πλην ορισμένων μικρών εξαιρέσεων σε περιοχές στις οποίες οι κατά τόπους δασικές υπηρεσίες ανέλαβαν το συγκεκριμένο έργο.