Tου Στράτου Παραδιά, Προέδρου ΠΟΜΙΔΑ & UIPI, mail@pomida.gr

Η Ελλάδα ήταν μια χώρα που τις προηγούμενες δεκαετίες διακρίθηκε παγκοσμίως για την ποσότητα αλλά και για την υψηλή ποιότητα και αντοχή των κτιριακών κατασκευών της. Αυτό όμως, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και την υπαγωγή της χώρας στην επιτροπεία των διεθνών δανειστών της, και την εφαρμογή του πλέον σκληρού προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης αγαθών και υπηρεσιών, που είχε ως πρώτο στόχο την κατεδάφιση, όπως εξελίχθηκε, της αξίας της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας, οδήγησε στην σχεδόν εξαφάνιση του τομέα νέων ιδιωτικών κατασκευών  στη χώρα μας, με ευνόητες τραγικές συνέπειες στην απασχόληση και τη σχετική βιομηχανία δομικών υλικών.

Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από την απογραφή του 2011, η χώρα μας διαθέτει ήδη 4.105.000 κτίρια από τα οποία 3.000.000 κτίρια είναι αποκλειστικά κτίρια κατοικιών. Η χρονολογία κατασκευής του 41 % των κτιρίων αυτών είναι προ του 1970 και του 58%  προ του 1980. Το 97 % των κτιρίων τηυς χώρας είναι ιδιωτικά και το 3 % Δημόσια, στα οποία περιλαμβάνονται εκκλησίες (37 %) και σχολεία (15 %). Σε ό,τι αφορά τις κατοικίες, επί συνόλου 6.400.000 το 35 % είναι κενές , ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.

Υπάρχει συνεπώς υπερπροσφορά σε όλες τις κατηγορίες κτιρίων και χρειάζεται, επειγόντως, δραστική βελτίωση των υπαρχόντων κτιρίων από άποψη στατικής επάρκειας, λειτουργικότητας, ενεργειακής απόδοσης, υγείας, ασφάλειας, προσβασιμότητας.  Έτσι λοιπόν σήμερα, όπως σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, όταν μιλούμε για κατασκευές, εννοούμε κυρίως την ριζική ανακαίνιση ή ανακατασκευή υπαρχόντων κτιριακών όγκων, και όχι υποχρεωτικά την κατασκευή νέων. Γι΄αυτό στις Βρυξέλλες έχει στηθεί μια πραγματική βιομηχανία παραγωγής Οδηγιών και Συστάσεων για παρεμβάσεις στα υπάρχοντα κτίρια, πολλές από τις οποίες δυστυχώς αποτελούν εμπνεύσεις εκείνων που παράγουν και διαθέτουν στις αγορές τα ανάλογα προϊόντα ή τις σχετικές υπηρεσίες. Οι υπουργοί των κυβερνήσεών μας σε κάθε σχετική συζήτηση, συμφωνούν και με τα δυό τους χέρια στην επιβολή και νέων προδιαγραφών, ανακαινίσεων και ελέγχων σε βάρος των ιδιοκτητών τους, αδιαφορώντας για το ότι στη χώρα μας σήμερα είναι αδύνατη η εκτέλεση από τους ιδιοκτήτες των κτιρίων αυτών και της παραμικρής εργασίας αναβάθμισης. Αυτό γιατί η δημευτική φορολογία τύπου ΕΝΦΙΑ και φόρου εισοδήματος έως και 55%, τους αποστερεί κάθε τέτοια δυνατότητα.   

Οι ιδιώτες αδυνατούν πλήρως σήμερα να ανταποκριθούν στο στόχο του εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων κτιρίων, με αποτέλεσμα την σταδιακή απαξίωση και εγκατάλειψή τους, για πολλούς λόγους στους οποίους περιλαμβάνονται:

-Το υψηλό κόστος των τεχνικών παρεμβάσεων αυτών, που οι νομικές και τεχνικές προδιαγραφές τους συνεχώς μεταβάλλονται, η αποτελεσματικότητά τους είναι εξόχως αβέβαιη και η απόσβεση πρακτικά αδύνατη.

-Η δραματική μείωση των εσόδων από την ακίνητη περιουσία και η κατάπνιξη κάθε προσπάθειας  αξιοποίησής της. Παράδειγμα η από μακρού κυοφορούμενη ρύθμιση για τις  βραχυχρόνιες (τουριστικές μισθώσεις), για τις οποίες έχουμε προειδοποιήσει ότι κάθε περιορισμός,  ποσοτικός, χρονικός, και κάθε μέτρο πρόσθετης φορολόγησης, το μόνο που θα καταφέρει είναι να οδηγήσει αποκλειστικά στην παρανομία και τη φοροδιαφυγή.

-Η γενικότερη απαξίωση της ακίνητης περιουσίας, που οδήγησε ακόμη και στο νέο κίνημα «ΔΕΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΩ», όπου η νέα γενιά αδυνατεί ή απλά αρνείται να περάσει στο λαιμό της τη στραγγαλιστική θηλειά των φόρων και του ΕΝΦΙΑ, με αποτέλεσμα την αποποίηση των κληρονομιών και την προιούσα απονέκρωση μεγάλου μέρους του κτιριακού δυναμικού της χώρας μας.

-Η συνεχής καθιέρωση πληθώρας εν πολλοίς άχρηστων και δαπανηρών  δικαιολογητικών, που επιβαρύνουν οικονομικά τους ιδιοκτήτες, δημιουργώντας τους συνεχώς νέα προβλήματα και νέα γραφειοκρατία,  ιδιαίτερα κατά την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, χωρίς να τους λύνουν το παραμικρό πρόβλημα.

-Η εντατική υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, πέρα από κάθε μέτρο και λογική, κατά παράβαση του Συντάγματος που προβλέπει την ανάλογη (και όχι δήθεν «προοδευτική») φορολόγηση των πολιτών σύμφωνα με τις δυνάμεις τους, δηλαδή με τα εισοδήματά τους, και όχι τα πλήρως απαξιωμένα ακίνητά τους.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχει κτιριακή ανακαίνιση στη χώρα μας, γιατί υπάρχει ένα σημαντικός παράγοντας που την κρατά όρθια: Η δυνατότητα διεξαγωγής της στη «γκρίζα ζώνη» της οικονομίας μας! Χωρίς άδειες, χωρίς γραφειοκρατία, χωρίς φόρους, χωρίς τιμολόγια, χωρίς ένσημα, αλλά και χωρίς τεχνικές προδιαγραφές! Γι’ αυτό το λόγο σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει δυνατότητα άμεσων επιδοτήσεων των κατασκευών, το μοναδικό κλειδί είναι τα φορολογικά κίνητρα.  Σήμερα δυστυχώς δεν υπάρχει η παραμικρή υποψία φορολογικής ελάφρυνσης στον τομέα αυτό, με αποτέλεσμα η κατάσταση αυτή να διαιωνίζεται, σε βάρος όλων. 

Η ανακαίνιση των ήδη υπαρχόντων κτιρίων, αντί για την ανέγερση νέων, θα έχει τεράστια θετική επίδραση και στο ενεργειακό αποτύπωμα της χώρας μας, που καμιά άλλη περιβαλλοντική ενέργεια δεν θα μπορεί να το ανταγωνιστεί.

Οποια κυβέρνηση αφενός το αντιληφθεί και αφετέρου μπορέσει να νομοθετήσει και να εφαρμόσει σημαντική και γενναία φορολογική απαλλαγή για κάθε νόμιμα διεξαγόμενη εργασία ανακαίνισης κτιρίου, θα έχει βοηθήσει όσο κανείς άλλος την ανάκαμψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας και ολόκληρης της Εθνικής μας Οικονομίας γενικότερα, αλλά και τα ίδια τα δημόσια έσοδα!