Η διεθνής πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων Airbnb κάλεσε τον δήμαρχο της Βαρκελώνης Χάουμε Κολμπόνι να επανεξετάσει την επέκταση του μέτρου για τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων με το επιχείρημα ότι από αυτές επωφελείται ο ξενοδοχειακός κλάδος, ενώ δεν αντιμετωπίζεται ο υπερτουρισμός και η στεγαστική κρίση.

«Ο μόνος κερδισμένος από τον πόλεμο της Βαρκελώνης στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις είναι ο ξενοδοχειακός κλάδος», ανέφερε η επικεφαλής πολιτικής της Airbnb για την Ισπανία και την Πορτογαλία, η Σάρα Ροντρίγκες, σε επιστολή της προς τον δήμαρχο Χάουμε Κολμπόνι, την οποία έστειλε το σαββατοκύριακο και την οποία είδε το Reuters. Το δημαρχείο της Βαρκελώνης δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα να σχολιάσει.

Τον Ιούνιο ο Κολμπόνι ανακοίνωσε σχέδιο διακοπής της λειτουργίας όλων των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέχρι το 2028 για να περιοριστεί η αύξηση των ενοικίων για τους κατοίκους της πόλης. Το μέτρο αυτό έχει προσβληθεί στα δικαστήρια.  Στην επιστολή της η Airbnb υποστήριξε ότι κανένα από τα προηγούμενα μέτρα της Βαρκελώνης, τα οποία είχαν επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στις νέες άδειες φιλοξενίας των τουριστών στο κέντρο της πόλης από το 2014, αποδείχτηκε αποτελεσματικό.

«Μια δεκαετία αργότερα, επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ενώ οι βραχυχρόνιες ενοικιάσεις μειώθηκαν, οι προκλήσεις που σχετίζονται με τη στέγαση και τον υπερτουρισμό είναι χειρότερες από ποτέ», αναφέρεται.

Η επιστολή επικαλείται επίσημα στοιχεία που δείχνουν ότι οι μακροχρόνιες ενοικιάσεις έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 70% και η μέση τιμή ενός δωματίου ξενοδοχείου κατά τουλάχιστον 60% ακόμη και αν ο αριθμός των βραχυχρόνιων ενοικιαζόμενων κατοικιών μειώθηκε κατά το ήμισυ στα 8.842 τον περασμένο χρόνο σε σχέση με τα επίπεδα του 2020.

Στο μεταξύ, υποστηρίζεται στην επιστολή, η Ισπανία έχει κατασκευάσει λιγότερα σπίτια την τελευταία δεκαετία σε σχέση με κάθε άλλη εποχή μετά το 1970 παρά τη ραγδαία αύξηση της ζήτησης, παραθέτοντας ακόμη επίσημα στοιχεία που δείχνουν ότι στη Βαρκελώνη τα άδεια σπίτια είναι περισσότερα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατά οκτώ προς ένα.

«Οι πολιτικές που αντιμετωπίζουν αυτό το θέμα, δηλαδή των κενών κατοικιών, είναι πιθανότερο να αυξήσουν την επάρκεια οικονομικών κατοικιών απ' ό,τι οι περιορισμοί στην Airbnb».  σημείωσε η εταιρεία προσθέτοντας ότι, από το 2018, έχει αφαιρέσει περισσότερες από 7.000 αγγελίες από την πλατφόρμα της στη Βαρκελώνη.

Ενώ ο Κολμπόνι έχει πει ότι θα διατηρήσει την απαγόρευση της κατασκευής νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης, επιθυμεί μεγαλύτερη ξενοδοχειακή διαθεσιμότητα αλλού στη Βαρκελώνη.Και άλλες ισπανικές πόλεις, όπως η Μαδρίτη και η Μάλαγα, επέβαλαν φέτος περιορισμούς σε αυτού του τύπου τις μισθώσεις.

Η Εxceltur, η ένωση που απαρτίζεται από τις μεγαλύτερες τουριστικές επιχειρήσεις της Ισπανίας (μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες, ταξιδιωτικοί πράκτορες, τουρ οπερέιτορς και αεροπορικές εταιρείες) επιδιώκει την αυστηρή ρύθμιση των εταιρειών βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων από το 2022 χαρακτηρίζοντας "ανεξέλεγκτη" την άνθηση των κατοικιών προς βραχυχρόνια μίσθωση στις ισπανικές πόλεις.

Καταγγελία της European Holiday Home Association στην Κομισιόν

Η European Holiday Home Association (EHHA), η φωνή των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (STR) στην Ευρώπη, της οποίας ελληνικό μέλος είναι η οργάνωση Short Term Accomodation Managers Association (StamaGreece) υπέβαλε στην Ευρωπαική Επιτροπή επίσημη καταγγελία για τους αδικαιολόγητους και δυσανάλογους καταλανικούς κανόνες βραχυχρόνιας μίσθωσης καταλυμάτων, οι οποίοι είναι αντίθετοι με τη νομοθεσία της ΕΕ.

Στην ΕΕ, κάθε εθνικός, περιφερειακός ή τοπικός κανόνας που αποσκοπεί στην επιβολή περιορισμών στην παροχή υπηρεσιών βραχυχρόνιας μίσθωσης πρέπει να συμμορφώνεται με το δίκαιο της ΕΕ και ειδικότερα με την οδηγία για τις υπηρεσίες. Η οδηγία για τις υπηρεσίες διευκρινίζει ότι οι κανόνες αυτοί πρέπει να είναι αιτιολογημένοι, αμερόληπτοι και αναλογικοί.

Η EHHA πιστεύει ότι το καταλανικό διάταγμα για τη στέγαση (3/2023) παραβιάζει την οδηγία της ΕΕ για τις υπηρεσίες, καθώς οι περιορισμοί που θεσπίζονται για τους παρόχους καταλύματος βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι αδικαιολόγητοι, δυσανάλογοι και ακατάλληλοι για την αντιμετώπιση των υπερβολικών ελλείψεων στον τουρισμό και τη στέγαση. Ως εκ τούτου, κινδυνεύουν να προκαλέσουν σημαντική ζημία στις οικογένειες που στοχεύουν να καταπολεμήσουν το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης, στους τουριστικούς φορείς κάθε μεγέθους και μορφής και στις τοπικές οικονομίες.

Η EHHA υπογραμμίζει ότι οι πολιτικά φλεγόμενες κατηγορίες, ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα και την οικονομική προσιτότητα της στέγασης και συμβάλλουν στον υπερτουρισμό είναι πολύ μονοδιάστατες σε μια πολύπλευρη και υπερβολικά πολύπλοκη συζήτηση. Ζητήματα όπως ο αυξανόμενος αστικός πληθυσμός και η μετανάστευση, η γήρανση των κοινωνιών, οι ανεπαρκείς επενδύσεις ή η υποαπασχόληση του δημόσιου προϋπολογισμού για την κατασκευή νέων κατοικιών, τα άκαμπτα καθεστώτα πολεοδομικού σχεδιασμού, οι κενές κατοικίες και οι άδειοι εμπορικοί χώροι, τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων βρίσκονται στο επίκεντρο των στεγαστικών προκλήσεων στην Ευρώπη σήμερα και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν θα πρέπει να θεωρούνται εύκολος αποδιοπομπαίος τράγος για υπερβολικά περιοριστικούς κανόνες, εις βάρος των ευρωπαίων πολιτών, των μικρών παρόχων τουρισμού και των τοπικών κοινοτήτων.

Η Γενική Γραμματέας της EHHA, κα Viktorija Molnar, δήλωσε:

«Τα μέλη της EHHA έχουν υποστηρίξει όλα αυτά τα χρόνια την ανταλλαγή δεδομένων STR με τις αρχές και χαιρέτισαν τον κανονισμό της ΕΕ για τη συλλογή και ανταλλαγή δεδομένων σχετικά με τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, ο οποίος αναμένεται να αυξήσει τη διαφάνεια και να οδηγήσει σε χάραξη πολιτικής βάσει στοιχείων σε τοπικό επίπεδο.

Ωστόσο, είμαστε πολύ απογοητευμένοι όταν μαθαίνουμε ότι το καταλανικό διάταγμα για τη στέγαση, το οποίο εκδόθηκε επειγόντως και χωρίς καμία περίοδο δημόσιας διαβούλευσης, βασίζεται σε ανεπιβεβαίωτες υποθέσεις και χωρίς κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει την αιτιώδη σχέση μεταξύ των παρόχων καταλύματος βραχυχρόνιας μίσθωσης και αγνοεί την πολυπλοκότητα των ζητημάτων στέγασης.

Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν ήδη εκφράσει τις ανησυχίες τους στις ισπανικές αρχές ότι οι περιορισμοί που προβλέπονται στο καταλανικό στεγαστικό διάταγμα δεν είναι κατάλληλοι για την επίτευξη του στόχου της καταπολέμησης της έλλειψης κατοικιών και είναι δυσανάλογοι σε σχέση με τον εν λόγω στόχο και ότι φαίνεται να παραβιάζουν την οδηγία της ΕΕ για τις υπηρεσίες.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι το δίκαιο της ΕΕ δεν έχει τηρηθεί. Με την υποβολή της καταγγελίας στην ΕΕ, ελπίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κάνει ένα βήμα παραπέρα και θα κινήσει επίσημη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ισπανίας.

Και πάλι, καλούμε τη νέα καταλανική κυβέρνηση να επανεξετάσει τις ανησυχίες που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να ενεργήσει επιμελώς και επειγόντως για την καταστολή των άδικων και δυσανάλογων διατάξεων του νόμου.