ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΟΜΙΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ, N. 4555/2018: ΜΟΝΟΝ ΜΕ ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ Η ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΚΕΝΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ! Αθήνα, 23 Ιουλίου 2018.

Δημοσιεύτηκε ο νέος νόμος 4555/2018 για την τοπική αυτοδιοίκηση, με το άρθρο 222 του οποίου επαναρρυθμίστηκε το πρόβλημα της απαλλαγής των αδήλωτων κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού. Τα σημεία της νέας ρύθμισης, για την οποία είχε προηγηθεί συνάντηση του Προεδρείου της ΠΟΜΙΔΑ με τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Παναγιώτη Σκουρλέτη, είναι τα εξής:

1. Παγιώθηκε νομοθετικά η απαλλαγή των κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, η οποία υπήρξε ζωτικής σημασίας ιστορική κατάκτηση της ΠΟΜΙΔΑ με το Ν.3345/2005, μετά από αγώνες που διήρκεσαν μια ολόκληρη εικοσαετία!

2. Σε ότι αφορά το παρελθόν, η νέα διάταξη δίνει εξάμηνη προθεσμία σε όλους τους ιδιοκτήτες κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων που ως τώρα δεν το είχαν δηλώσει στον οικείο Δήμο, να σπεύσουν να το δηλώσουν τώρα και να απαλλαγούν πλήρως από κάθε χρέωση, εφόσον υπήρχε αχρησία και διακοπή του ρεύματος.

3. Για το μέλλον όμως η νέα διάταξη ορίζει ότι «Ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.»  Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται και θα βεβαιώνονται σε βάρος του ιδιοκτήτη του ακινήτου, ενώ αν, παρά τη δήλωση, γίνεται χρήση ή ηλεκτροδότηση του ακινήτου, θα βεβαιώνεται επιπλέον και ισόποσο πρόστιμο!  

4. Όμως προσοχή: Η αυστηρή αυτή προυπόθεση αφήνει τον απλό και απληροφόρητο πολίτη, που δεν θα γνωρίζει για τη νέα αυτή υποχρέωση, εκτεθειμένο στον κίνδυνο να χρεωθεί με τεράστιες αναδρομικές οφειλές έως και 20ετίας, που ειδικά στα επαγγελματικά ακίνητα θα έχουν κυριολεκτικά δημευτικό χαρακτήρα αφού θα μπορεί να υπερβούν και τη σημερινή αξία του ίδιου του ακινήτου, και έρχεται σε αντίθεση και με τη γνωστή πρόσφατη γνωμοδότηση του Συνήγορου του Πολίτη για την απαλλαγή των ακινήτων αυτών από τα δημοτικά τέλη.

5. Με άλλα άρθρα του ίδιου νόμου δίνεται στους ΟΤΑ η δυνατότητα έως και διπλασιασμού των ισχυόντων δημοτικών τελών  στα επαγγελματικά ακίνητα (άρθρο 182), αφού επιτρέπει έως και δεκαπλάσια τέλη σε σχέση με της οικιακής χρήσης, ενώ σήμερα επιτρέπεται έως το πενταπλάσιο. Επίσης με το άρθρο 185 προβλέπεται η καθιέρωση τριών κλιμακίων ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, αντί των ισχυόντων δύο.

* Η νέα ρύθμιση του άρθρου 222 για την απαλλαγή των κενών ακινήτων προβλέπει συγκεκριμένα τα εξής:

"1. Τα δύο τελευταία εδάφια της παρ. 1 του αρ. 3 του Ν. 25/1975 (Α’ 74), όπως αντικαταστάθηκαν με το αρ. 5 του ν. 3345/2005 (Α’138), αντικαθίστανται ως εξής:

«Ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν. Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. (Α΄171) Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από το χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιμο.

2. Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού, που αντιστοιχούν σε χρονικό διάστημα μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, κατά το οποίο είχε διακοπεί η ηλεκτροδότηση ενός ακινήτου, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και αυτό δεν χρησιμοποιούταν, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόμιμου εκπροσώπου του, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Εφόσον η ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση δεν έχει υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, υποβάλλεται μέσα σε έξι (6) μηνών από αυτήν. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται."

Δυνατότητα όμως έως και διπλασιασμού των δημοτικών τελών προβλέπεται και με το άρθρο 182 του ίδιου νομοσχεδίου, με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα στους Δήμους να επιβάλουν μεγάλες αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, ιδίως των επαγγελματικών ακινήτων, καθώς προβλέπεται ότι ο εκάστοτε ανώτατος σε ύψος γενικός ή ειδικός συντελεστής στον οποίο πάντοτε υπάγονται αυτά, μπορεί να οριστεί έως και στο δεκαπλάσιο του γενικού συντελεστή της κατοικίας, ενώ με την ισχύουσα νομοθεσία (παρ.4 του άρθρου 7 του Ν.2307/1995, Α 113) ρητά απαγορεύεται να υπερβούν το πενταπλάσιο! Και αν για το 2019 που είναι προεκλογική χρονιά οι αυξήσεις μπορεί να αποσοβηθούν, για τα επόμενα χρόνια ο κίνδυνος είναι τεράστιος... Επίσης στο άρθρο 185 του ίδιου νομοσχεδίου προβλέπεται η καθιέρωση τριών κλιμακίων του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, αλλά και η δυνατότητα καθορισμού τέλους για επαγγελματική χρήση έως 10 φορές υψηλότερου από το τέλος οικιακής χρήσης!

Άρθρο 185 – Έννοια, περιεχόμενο και τρόπος καθορισμού ανταποδοτικών τελών.

"1. Η παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 25/1975 (Α’ 74) τροποποιείται ως εξής:
«Το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας, φωτισμού  επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο που βρίσκεται εντός της διοικητικής περιφέρειας των δήμων και προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη των πάσης φύσης δαπανών που αφορούν την παροχή των υπηρεσιών της αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων, του ηλεκτροφωτισμού των οδών, των πλατειών και του συνόλου των κοινόχρηστων χώρων, καθώς και κάθε άλλης παγίως παρεχόμενης υπηρεσίας από τους δήμους που σχετίζεται ή είναι συναφής με αυτές. Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε χρήση ή δέσμευση των πόρων που προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού για την κάλυψη οποιονδήποτε άλλων δαπανών και υποχρεώσεων.
Το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού υπολογίζεται επί της επιφάνειας του εκάστοτε ακινήτου και προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των τετραγωνικών μέτρων αυτής επί του συντελεστή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, ο οποίος ορίζεται, ανά κατηγορία χρήσεως των ακινήτων, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία παρέχει ακριβή, επίκαιρη και πλήρως στοιχειοθετημένη αιτιολόγηση για τον καθορισμό των συντελεστών του τέλους στο προσήκον ύψος.
Η συζήτηση και ψηφοφορία για τη λήψη απόφασης του δημοτικού συμβουλίου για τον καθορισμό των συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους διεξάγεται επί της πρότασης της Οικονομικής Επιτροπής και επί κατατεθειμένων εναλλακτικών προτάσεων. Ως έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι υπέρ συγκεκριμένης πρότασης, είτε της κατατεθείσας από την Οικονομική Επιτροπή είτε υπέρ εναλλακτικών προτάσεων. Οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας. Οι εναλλακτικές προτάσεις κατατίθενται είτε στην Οικονομική Επιτροπή κατά το στάδιο σύνταξης της εισήγησής της είτε στο Δημοτικό Συμβούλιο, κατά τη συζήτηση και ψήφιση των συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους. Οι ενδεχόμενες εναλλακτικές προτάσεις συζητούνται διακριτά, ανά γενικό ή ειδικό συντελεστή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, και τίθενται σε ψηφοφορία κατ’ αντιπαράθεση. Κάθε εναλλακτική πρόταση λαμβάνει υποχρεωτικά υπ’ όψιν το σύνολο των κωδικών αριθμών εσόδων ή/και δαπανών που αφορούν στις υπηρεσίες, για τις οποίες επιβάλλεται το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος, και οι οποίοι θα πρέπει να τροποποιούνται καταλλήλως, ώστε σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζεται η ισοσκέλιση των δαπανών με τα έσοδα.
Η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου συνιστά και τον εγκεκριμένο, αντίστοιχα, γενικό ή ειδικό συντελεστή. Σε περίπτωση που καμία πρόταση δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων
2. Η παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 25/1975 τροποποιείται ως εξής:
«Οι συντελεστές του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, που καθορίζονται με την απόφαση της παραγράφου 1 διακρίνονται σε γενικούς και ειδικούς συντελεστές.
Οι γενικοί συντελεστές είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, κατ’ ελάχιστον τρεις (3) και διαφοροποιούνται ανάλογα με τη χρήση κάθε ακινήτου ως εξής :
1ος συντελεστής : ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κατοικία.
2ος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς, μη κερδοσκοπικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς .
3ος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται για την άσκηση πάσης φύσης οικονομικής δραστηριότητας.
Πέραν των ανωτέρω γενικών συντελεστών, το δημοτικό συμβούλιο δύναται να ορίσει ειδικούς συντελεστές, ως διαβαθμίσεις των γενικών συντελεστών, για συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό αιτιολογείται ειδικώς λόγω της επιφάνειας, της χρήσης τους ή της γεωγραφικής ζώνης στην οποία βρίσκονται ή άλλων ιδιαίτερων αντικειμενικών χαρακτηριστικών τους.
Σε κάθε περίπτωση, κατά τον καθορισμό των γενικών και ειδικών συντελεστών λαμβάνονται υπόψη οι ιδιότητες των ακινήτων (εμβαδό, στεγασμένο ή μη, χρόνος χρήσης κλπ), ο βαθμός κατά τον οποίο τα ακίνητα επιβαρύνουν τις παρεχόμενες από τον οικείο δήμο ανταποδοτικές υπηρεσίες, καθώς και την ευρύτερη λειτουργία αυτού.
Ο γενικός συντελεστής του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους που αφορά τις κατοικίες ορίζεται υποχρεωτικά σε χαμηλότερο ύψος σε σχέση με τους υπόλοιπους δύο γενικούς συντελεστές, καθώς και τους ειδικούς αυτών.
Ο εκάστοτε ανώτατος σε ύψος γενικός ή ειδικός συντελεστής δεν μπορεί να οριστεί πέραν του δεκαπλασίου του γενικού συντελεστή της κατοικίας."

Η ΠΛΗΡΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΜΙΔΑ

Ολοκληρωμένη πρόταση είχε καταθέσει στον Υπουργό των Εσωτερικών κ. Παν. Σκουρλέτη η ΠΟΜΙΔΑ, για την επίλυση του θέματος της απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη, των κενών και μη ρευματοδοτούμενων ακινήτων, η οποία καλύπτει τόσο τον απληροφόρητο απλό πολίτη, όσο και τα οικονομικά των Δήμων. Το κείμενο της πρότασης της ΠΟΜΙΔΑ έχει ως εξής:   

"Εισηγητική έκθεση

Με τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του Νόμου  3345/2005 οι ιδιοκτήτες κενών και μη ρευματοδοτούμενων ακινήτων απαλλάσσονται από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας-φωτισμού, αν καταθέσουν στον οικείο Δήμο αίτηση απαλλαγής τους από την χρέωση δημοτικών τελών, στην οποία να επισυνάπτουν βεβαίωση της ΔΕΗ (ήδη ΔΕΔΔΗΕ) περί διακοπής της ηλεκτροδότησης του ακινήτου, και υπεύθυνη δήλωσή τους προς το Δήμο ότι το ακίνητο δεν ηλεκτροδοτείται και δεν χρησιμοποιείται καθ΄οποιονδήποτε τρόπο.

Με το άρθρο 43 του Ν. 3979/2011 ορίστηκε ότι «Οι διαχειριστές του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεούνται να διαβιβάζουν αμελλητί τα ανωτέρω στοιχεία τιμολόγησης και εν γένει τα δεδομένα των υπόχρεων που τηρούνται για τη συνείσπραξη των ποσών της περίπτωσης β` προς τους οικείους δήμους.». Συνεπώς οι ΟΤΑ γνωρίζουν, ή θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι έχει διακοπεί η παροχή ρεύματος, και συνεπώς η χρήση κάθε ακινήτου που διαθέτει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, και ως εκ τούτου παρέλκει η υποχρέωση του πολίτη να προβεί στη σχετική δήλωση.

Με την εγκύκλιο 2856/20.1.2015 του Υπουργείου Εσωτερικών ερμηνεύτηκε ότι η απαλλαγή αρχίζει όχι από το χρόνο διακοπής της ρευματοδότησης, αλλά από το χρόνο υποβολής των παραπάνω δικαιολογητικών στην Υπηρεσία Εσόδων του  οικείου Δήμου, χωρίς αυτό να προκύπτει από το κείμενο του νόμου. Το πρόβλημα που προκύπτει στην πράξη είναι ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες κενών κτισμάτων αγνοούν την ύπαρξη της προυπόθεσης αυτής, αρκούμενοι στη διακοπή του ρεύματος από το ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος ειδοποιεί σχετικά τον οικείο Δήμο με πολυετή καθυστέρηση ή δεν ειδοποιεί καθόλου, παρότι υποχρεούται από το νόμο όπως ανωτέρω αναφέρουμε, και στη δήλωσή τους ως «ΚΕΝΟ» στις ετήσιες φορολογικές τους δηλώσεις εισοδήματος (έντυπο Ε2 για εισόδημα από ακίνητα).

Ολο αυτό έχει ως αποτέλεσμα, με την πάροδο των ετών, οι Υπηρεσίες Εσόδων αρκετών Δήμων της χώρας να αξιώνουν από τους ιδιοκτήτες κενών και μη ρευματοδοτούμενων ακινήτων σημαντικά ποσά για δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, που οι πολίτες αδυνατούν να καταβάλουν, ιδιαίτερα εν όψει και της νέας διάταξης για έως και 20ετή παραγραφή των υποχρεώσεων προς Ο.Τ.Α.

Επί του θέματος αυτού παρενέβη και ο Συνήγορος του Πολίτη ο οποίος με το υπ΄αριθμό 23504/51444/2017 έγγραφό του προς το Υπουργείο Εσωτερικών επισήμανε ότι η διακοπή ηλεκτροδότησης αποτελεί τεκμήριο για τη μη χρήση του ακινήτου και ότι εφόσον ο ισχύων νόμος δεν θέτει προθεσμία για την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης, τίθεται αυθαίρετα μια επιπλέον προυπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος των πολιτών για απαλλαγή τους χωρίς να προβλέπεται από το νόμο.

Για την ομοιόμορφη εφαρμογή της διάταξης αυτής από όλους τους ΟΤΑ της χώρας, προτείνουμε την τροποποίησή της ως εξής:

Προτεινόμενη διάταξη

 «Η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 3345/2005 (ΦΕΚ Α΄138/2005) τροποποιείται αφότου ίσχυσε ως εξής:

"Ακίνητα που δεν χρησιµοποιούνται, και δεν ηλεκτροδοτούνται, απαλλάσσονται από την καταβολή δηµοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού για όσο χρόνο παραµένουν κενά εφόσον στον οικείο Ο.Τ.Α. κατατεθεί βεβαίωση του ΔΕΔΔΗΕ ή του παρόχου περί διακοπής της ηλεκτροδότησης και σχετική υπεύθυνη  δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόµιµου εκπροσώπου του. Αν τα παραπάνω έγγραφα κατατεθούν εκ των υστέρων θα πρέπει να συνυποβάλλονται και οι φορολογικές δηλώσεις μισθωμάτων του ιδιοκτήτη από τις οποίες προκύπτει ότι τα ακίνητα είχαν δηλωθεί ως κενά για το χρόνο απαλλαγής τους. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται χρησιµοποίηση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος των υποχρέων ολόκληρο το τέλος που αναλογεί σε κάθε κατηγορία ακινήτου µαζί µε το σχετικό πρόστιµο, αναδροµικά από το χρόνο απαλλαγής. Ποσά που έχουν καταλογιστεί από τους οικείους Δήμους για την αιτία αυτή και δεν έχουν μέχρι σήμερα καταβληθεί διαγράφονται."

Δείτε τη σελίδα μας για τα δημοτικά τέλη