Νέο σχέδιο νόμου για το Κτηματολόγιο, το οποίο προβλέπει μέτρα για την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, με παρέμβαση στο ιδιοκτησιακό του δημοσίου σύμφωνα με τα επίμονα θεσμικα αιτήματα της ΠΟΜΙΔΑ, καθιέρωση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτου και αναδιάρθρωση της Ελληνικό Κτηματολόγιο, με δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ για τεχνική υποστήριξη και δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών εγκρίθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Στο Υπουργικό Συμβούλιο της 31ης Μαΐου, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αρμόδιος για θέματα Κτηματολογίου Γιώργος Στύλιος παρουσίασαν το σχέδιο νόμου σχετικά με την αναβάθμιση των υπηρεσιών του Κτηματολογίου.

Σημαντική αλλαγή στο ιδιοκτησιακό του Δημοσίου

Από τις σημαντικότερες ρυθμίσεις, που ανακοινώθηκαν είναι η αναμόρφωσης της διαδικασίας διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από την μη προβολή αντιρρήσεων εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης, αντί της ρητής συναίνεσης που απαιτεί το ισχύον πλαίσιο.

Αυτό σημαίνει ότι  θα μπορούν να βγούν πιό εύκολα από την «καραντίνα» τα ακίνητα, τα οποία έχουν καταγραφεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» στο Κτηματολόγιο, τα οποία μέχρι τώρα ανέρχονται σε περισσότερα από 170.000 και με την πρόοδο της κτηματογράφησης αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός τους. Η υποχρέωση του δημοσίου εντός 60 ημερών να τεκμηριώσει ιδιοκτησιακές αντιρρήσεις επί του ακινήτου με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη» θα οδηγεί με ταχυτέρες διαδικασίες στην διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων εις βάρος ιδιωτικών περιουσίων και θα απελευθερώνει την αξιοποίηση τους για μεταβιβάσεις, έκδοση οικοδομικών αδειών κλπ. Η μέχρι τώρα διαδικασία είχε ως αποτέλεσμα, η πλευρά του δημοσίου προκειμένου να εκφράσει ρητή συναίνεση για τα «άγνωστου ιδιοκτήτη» να μην απαντά καν στις σχετικές περιπτώσεις και να δημιουργούνται συνέπειες ομηρείας των ιδιοκτησιών επι δικαίων και αδίκων.

Τρεις δέσμες παρεμβάσεων

Οπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, το οποίο τις επόμενες ημέρες θα αναρτηθεί στη δημόσια διαβούλευση αποσκοπεί στην επιτάχυνση της κτηματογράφησης, την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών, καθώς επίσης και την αναδιοργάνωση του φορέα, ώστε να καταστεί το Κτηματολόγιο πιο λειτουργικό τόσο για τους πολίτες, όσο και για τα στελέχη του. Αναλυτικά, το σχέδιο νόμου προβλέπει τρεις δέσμες παρεμβάσεων:

Παρέμβαση πρώτη: Ταχεία μετάβαση και απλούστευση στη λειτουργία του Κτηματολογίου

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα επιταχυνθεί κατά τουλάχιστον δύο χρόνια η έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στις περιοχές όπου ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης. Έτσι, οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση στις νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια. Ειδικότερα:

1. Η κτηματογράφηση ολοκληρώνεται πριν από την έκδοση των αποφάσεων των Επιτροπών Υποθέσεων Κτηματογράφησης.
2. Όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις επί της αίτησης θα κατατίθενται στις προβλεπόμενες προθεσμίες και θα εκδικάζονται κανονικά.
3. Για πρώτη φορά στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις).

Η πλήρης πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία θα διασφαλίσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, επιτρέποντας τόσο στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους, όσο και στους υποψήφιους αγοραστές να μπορούν να γνωρίζουν επακριβώς το ισχύον καθεστώς κάθε ακινήτου.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ήδη κτηματογραφημένων περιοχών, το 98% των ακινήτων μιας περιοχής θα μπορούσαν να καταχωρηθούν στο Κτηματολόγιο μετά την ανάρτηση, χωρίς να απαιτούνται άλλες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για να λειτουργήσει το Κτηματολόγιο πρέπει να έχουν εκδικαστεί όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις. Έτσι, με το νέο πλαίσιο διασφαλίζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα όσων θεωρούν ότι θίγονται με βάση τα στοιχεία της ανάρτησης (που προσεγγιστικά ανέρχονται στο 2% του συνόλου των ιδιοκτητών), χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε σημαντική καθυστέρηση για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.

Επιπλέον, με τη συγκεκριμένη παρέμβαση αποσαφηνίζεται ότι μια ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και καθορίζονται το πλαίσιο και οι κανόνες για τον τρόπο καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα. Τέλος, αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από την μη προβολή αντιρρήσεων εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης, αντί της ρητής συναίνεσης που απαιτεί το ισχύον πλαίσιο.

Παρέμβαση δεύτερη: Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εισάγει τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου, διευκολύνοντας σημαντικά και σε όλα τα στάδιά της τη διαδικασία μεταβίβασης ενός ακινήτου. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των επιμέρους διαδικασιών σε μια αγοραπωλησία.

Ειδικότερα, η διαδικασία θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου, παρέχοντας σε όλους τους συμβαλλόμενους όλα τα εχέγγυα ότι η αγοραπωλησία θα ολοκληρωθεί ορθά. Η επιτάχυνση θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσα από την ψηφιοποίηση περισσότερων από 17 πιστοποιητικών: τα έγγραφα αυτά, τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από μια σειρά υπηρεσιών, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.

Παρέμβαση τρίτη: Οργανωτική αναδιάρθρωση του φορέα

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και διατάξεις οργανωτικού χαρακτήρα με τις οποίες το Κτηματολόγιο αποκτά ευελιξία και επάρκεια σε προσωπικό και λοιπούς πόρους. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις μεταξύ άλλων εισάγονται:

• Η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ για την παροχή υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών στον Φορέα
• Η δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών για την υποστήριξη στις ενημερώσεις των κτηματολογικών διαγραμμάτων
• Η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους άμισθους υποθηκοφύλακες και τους υπαλλήλους των έμμισθων υποθηκοφυλακείων να μεταφερθούν στον Φορέα.

Τα οφέλη που αναμένονται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι επιγραμματικά τα εξής:

• Ταχύτερη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου
• Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για το σύνολο των δικαιωμάτων στην επικράτεια
• Άνοδος της χώρας στην κατάταξη «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας
• Προσέλκυση επενδύσεων, ανάπτυξη και εξωστρέφεια
• Γρήγορη διόρθωση των ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών
• Ταχεία επίλυση περιπτώσεων όπου υπάρχει συναίνεση των μερών