Με μεγάλη προσέλευση και συμμετοχή φορέων πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 2.12.2019 στο κεντρικό κτίριο της Τράπεζα της Ελλάδος η ημερίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αφενός για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που καθορίζει τις βασικές στρατηγικές στους δυο αυτούς τομείς έως το 2030, αφετέρου για την μακροπρόθεσμη στρατηγική προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία το 2050.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι το ΕΣΕΚ αποτελεί ολοκληρωμένο σχέδιο πράσινης ανάπτυξης για την Ελλάδα και καταλύτη για μια πράσινη επενδυτική έκρηξη  που θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη σε όλους τους τομείς της οικονομίας πέρα από την ενέργεια, στις μεταφορές, τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τις κατασκευές, τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τη γεωργία». Υπογράμμισε επίσης ότι σημαντικό κομμάτι της πολιτικής της κυβέρνησης αποτελεί η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αναφερόμενος  στην προσαρμογή κτηρίων και υποδομών σε πιθανές μελλοντικές κλιματικές συνθήκες, καθώς και σε δράσεις για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία των δασών και των υδατικών πόρων.

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας επεσήμανε ότι η ΤτΕ είναι από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη κεντρική τράπεζα που ασχολήθηκε και ασχολείται συστηματικά με το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Το 2009 σύστησε την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ) που στοχεύει να αναδείξει μέσα από την έρευνά της τους κινδύνους αλλά και τις ευκαιρίες που εκπορεύονται από την μεταβολή του κλίματος, καθώς οι μελέτες έχουν δείξει πως η κλιματική αλλαγή επηρεάζει σημαντικά την οικονομία αλλά και την χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Είπε επίσης ότι η Τράπεζα της Ελλάδος θα σταθεί αρωγός στην προσπάθεια για την υλοποίηση του ΕΣΕΚ που δρομολογεί –μεταξύ άλλων- την απολιγνιτοποίηση του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και προδιαγράφει το ριζικό μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα της χώρας.

Στη συνέχεια, ο υφυπουργός Ενέργειας (και πρόεδρος τις Διυπουργικής Επιτροπής για το ΕΣΕΚ) κ. Γεράσιμος Θωμάς παρουσίασε συνοπτικά τις βασικές πτυχές του Σχεδίου. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «προσπαθήσαμε η ενεργειακή πολιτική να συμβαδίζει με την περιβαλλοντική προστασία και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για την μεγαλύτερη πρόκληση και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Ειδική μνεία έκανε στις μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται, για τις οποίες θα απαιτηθεί όχι μόνο η αποφασιστική συνδρομή του ιδιωτικού τομέα, αλλά και η μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση των εθνικών και των κοινοτικών πόρων που θα κατευθυνθούν σε δράσεις υλοποίησης του ΕΣΕΚ. Υπογράμμισε τέλος ότι το νέο ΕΣΕΚ δεν είναι πιο φιλόδοξο μόνο από «ποσοτικής» πλευράς (μέσω της υιοθέτησης πιο φιλόδοξων ποσοτικών στόχων), αλλά και ποιοτικής, αφού ενσωματώνει όλες τις πολιτικές που αποτελούν προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ όπως είναι η σύζευξη τομέων (sector coupling), ο ρόλος των καταναλωτών στην παραγωγή ενέργειας (το μοντέλο του prosumer) και η ψηφιοποίηση των δικτύων.

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Δημήτρης Οικονόμου στη δική του παρέμβαση στάθηκε στην παράμετρο της προσαρμογής κάνοντας ειδική αναφορά στα Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και στην διαδικασία αξιολόγησης των πρώτων προτάσεων και των δράσεων που προωθούνται από τις Περιφέρειες. Ανέφερε επίσης ότι στα Τοπικά Χωρικά Σχέδια που θα αρχίσουν να προκηρύσσονται από το ΥΠΕΝ από τον Ιανουάριο θα υπάρχει η ξεχωριστή συνιστώσα των Τοπικών Σχεδίων Προσαρμογής στην Κλιματική αλλαγή.

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Δημήτρης Σκάλκος παρατήρησε ότι  στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2014-2020) υλοποιούνται δράσεις ύψους 2 δις. ευρώ  περίπου στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακών υποδομών, προσθέτοντας ότι κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 δημιουργούνται πολλαπλάσιες χρηματοδοτικές ευκαιρίες, με δεδομένη και την αυξημένη έμφαση που δίνει η ΕΕ σε «πράσινες» επενδύσεις. Όπως σημείωσε, ένα ποσό της τάξης των 7 δις. ευρώ θα πρέπει να δεσμευθεί για «πράσινες» δράσεις. «Αποτελεί προτεραιότητα οι βασικές κατευθύνσεις του ΕΣΕΚ να ενσωματωθούν στο νέο ΕΣΠΑ, το πλαίσιο του οποίου πρέπει να υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τον Φεβρουάριο του 2020».

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρα Σδούκου έκανε ειδική αναφορά σε δυο εκ των βασικών πυλώνων του ΕΣΕΚ, την αυξημένη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την εξάπλωση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων. «Πρόκειται για δυο πολύ μεγάλες προκλήσεις. Πολύ μεγάλη είναι και η ευθύνη αυτών που έχουν θέσει τους στόχους, συνεπώς απαιτείται να δουλέψουμε γρήγορα, σοβαρά και υπεύθυνα για να επιτευχθούν οι στόχοι». Όπως είπε η κ. Σδούκου, με δεδομένο ότι μιλάμε για υπερδιπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος των τεχνολογιών ΑΠΕ πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στο υφιστάμενο δαιδαλώδες πλαίσιο αδειοδότησης και στην πολυνομία που το διέπει. Μεταξύ των προτεραιοτήτων του Υπουργείου είναι η ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου για τις μονάδες αποθήκευσης (όπως για παράδειγμα  τους σταθμούς αντλησιοταμίευσης) και του πλαισίου τιμολόγησης για τους υβριδικούς σταθμούς στα νησιά, η προώθηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ στα κτίρια μέσω netmetering και η δημιουργία θεσμικού πλαισίου για άλλες μορφές ΑΠΕ, όπως τα θαλάσσια αιολικά πάρκα. «Για την ηλεκτροκίνηση, γνωρίζουμε ότι έχουμε θέσει φιλόδοξους στόχους, σημαντικά υψηλότερους από τις εκτιμήσεις της αγοράς, αλλά δεν θέλουμε να αρκεστούμε στο business as usual. Ξεκινάμε από χαμηλό επίπεδο στον στόλο, στο δίκτυο, τις υποδομές και το νομοθετικό πλαίσιο, αλλά σκοπεύουμε να  κινηθούμε δραστικά και άμεσα», κατέληξε η κ. Σδούκου.

Τον κύκλο των ομιλιών έκλεισε ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Παντελής Κάπρος παρουσίασε τα σενάρια για τον Μακροπρόθεσμο Εθνικό Σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα, με απώτερο στόχο την μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050. Τόνισε ότι στην παρούσα φάση δεν γίνεται λόγος για συγκεκριμένα μέτρα, αλλά για σενάρια που θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω συζήτησης και επεξεργασίας στο μέλλον. Ο κ. Κάπρος είπε ότι ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας μεταφράζεται σε μείωση της τάξης του 95% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και προϋποθέτει έναν τεράστιας έντασης κεφαλαίου μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα. Σημείωσε ότι το «βασικό σενάριο» που προβλέπει επέκταση των πολιτικών του ΕΣΕΚ έως το 2050 δεν αρκεί για την επίτευξη του στόχου αυτού. Θα απαιτηθούν επιπλέον παρεμβάσεις, μέτρα και τεχνολογίες που θα αλλάξουν το παράδειγμα λειτουργίας του συστήματος κατανάλωσης και παραγωγής. Με επίκεντρο την ενεργειακή αποδοτικότητα που θα πρέπει να μεγιστοποιηθεί, θα πρέπει να επεκταθεί η χρήση των ΑΠΕ, με έμφαση στις τεχνολογίες αποθήκευσης αλλά και σε εναλλακτικές πηγές, όπως τα νέας γενιάς βιοκαύσιμα.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τις παρεμβάσεις των φορέων. Εκ μέρους της ΠΟΜΙΔΑ ο Πρόεδρος της Στράτος Παραδιάς στην παρέμβασή του αναφέρθηκε στην αδυναμία των ιδιοκτητών κτιρίων να ανταποκριθούν στην πρόκληση της ενεργειακής αναβάθμισης των υπαρχόντων κτιρίων εξ αιρίας αφενός των βαρύτατων φορολογικών υποχρεώσεών τους (ΕΝΦΙΑ κλπ.) και αφετέρου στην έλλειψη οποιουδήποτε ουσιαστικού μέτρου στήριξης της προσπάθειας αυτής εκ μέρους της πολιτείας. 

Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα έχει αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση, στην οποία καλούμε όλα τα μέλη μας να συμμετάσχουν. Παραθέτουμε κατωτέρω το τμήμα του σχεδίου που αναφέρεται στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.  

Μέτρα πολιτικής βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια

Ο ν. 3661/2008 καθόρισε ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια πέραν του Κανονισμού Θερμομόνωσης που προϋπήρχε ενσωματώνοντας την Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων 2002/91/EΚ στην Ελληνική νομοθεσία. Εν συνεχεία, η αναθεωρημένη Οδηγία 2010/31/EΕ ενσωματώθηκε με τον ν. 4122/2013, ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα. Οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, με στόχο την επίτευξη βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων ενεργειακής απόδοσης, καθορίζονται βάσει του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ)7 . Η μεθοδολογία υπολογισμού εξειδικεύεται μέσω των Τεχνικών Οδηγιών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΟΤΕΕ)8 . Ο ΚΕΝΑΚ καθορίζει τη σχετική μεθοδολογία υπολογισμού, τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, τον τύπο και το περιεχόμενο της αναγκαίας Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης (ΜΕΑ) των κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, τη διαδικασία και τη συχνότητα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων των κτιρίων και των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού, τον τύπο και το περιεχόμενο του εκδιδόμενου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), τη διαδικασία έκδοσής του, τον έλεγχο της διαδικασίας ενεργειακής επιθεώρησης, τα προς τούτο αρμόδια όργανα, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο θέμα ή αναγκαία λεπτομέρεια.

Την περίοδο 2011- 2019 εκδόθηκαν συνολικά 1.750.597 ΠΕΑ Κτιρίων, εκ των οποίων το 16,8% αφορά σε κτίρια τριτογενούς τομέα και το 83,2% κτίρια κατοικιών. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 4122/2013, από την 01/01/2020, όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ για τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, η υποχρέωση αυτή έχει τεθεί σε ισχύ από την 01/01/2019. Το ίδιο ισχύει και για τα ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό, ενώ και οι μεμονωμένες παρεμβάσεις που εφαρμόζονται σε υφιστάμενα κτίρια πρέπει να πληρούν τις ελάχιστες απαίτησες ενεργειακής απόδοσης.

Το εθνικό σχέδιο αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, το οποίο έχει ήδη ολοκληρωθεί, αναμένεται να συμβάλει στην εναρμόνιση με τις ανωτέρω απαιτήσεις. 7Κ.Υ.Α. 5825-09/04/2010 και πρόσφατα αναθεωρήθηκε μέσω της Κ.Υ.Α. 178581-30/06/2017 8 Υ.Α. υπ’ αριθμ. οικ. 182365-17/11-/017 48 Το άρθρο 25 του ν. 4067/2012 προβλέπει ότι για την περίπτωση νέων κτιρίων, τα οποία κατατάσσονται στην ανώτερη ενεργειακά κατηγορία Α+ σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ και απαιτούν την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας μέσω συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας, μονάδων ΣΗΘΥΑ και συστημάτων ΑΠΕ, δίνεται κίνητρο αύξησης του συντελεστή δόμησης κατά 5%. Το κίνητρο αυτό αυξάνεται σε 10% για την περίπτωση κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης, τα οποία παρουσιάζουν παράλληλα εξαιρετική περιβαλλοντική απόδοση. Αντίστοιχα κίνητρα δίνονται σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4178/2013 μέσω της δυνατότητας συμψηφισμού του προστίμου αυθαιρέτων με εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης.

Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών έχει υποστηριχτεί σε μεγάλο βαθμό από το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ 2007-2013. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε την περίοδο 2011-2017, με συνολικό προϋπολογισμό 548 εκατ. €, ενώ το ενδιάμεσο Πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς πόρους, για να καλύψει αιτήσεις σε εκκρεμότητα, αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους 2019. Σύμφωνα με το πρόγραμμα υποστηρίχθηκαν παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες μέσω χρηματοδότησης της τάξεως του 15%-70% της συνολικής δαπάνης σε συνδυασμό με την χορήγηση άτοκου δανείου για το υπολειπόμενο ποσόν. Το πρόγραμμα στόχευε σε κατοικίες χαμηλής ενεργειακής κατάταξης (κάτω της ενεργειακής κατηγορίας Δ), θέτοντας συγκεκριμένο ενεργειακό στόχο και σε αυτές που η αντικειμενική τους αξία δεν υπερέβαινε τις 2.100 €/m2 . Το επίπεδο της χρηματοδότησης καθοριζόταν σύμφωνα με τα εισοδηματικά κριτήρια του ιδιοκτήτη, ενώ το δάνειο δεν μπορούσε να έχει μεγαλύτερη διάρκεια των έξι ετών. Η εξοικονόμηση ενέργειας από τις παρεμβάσεις αποδεικνυόταν με την έκδοση ενεργειακού πιστοποιητικού πριν και μετά την εκτέλεση των παρεμβάσεων, ενώ οι χρηματικές συναλλαγές εντέλλονταν μέσω των συμβαλλόμενων με το πρόγραμμα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Το σύνολο των κατοικιών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017 ανήλθε σε 51.732 συνολικό επιλέξιμο προϋπολογισμό 530 εκατ. € και συνολική δημόσια δαπάνη (Ταμείο Εξοικονομώ και Άμεση Ενίσχυση) 421,2 εκατ. €. Το συνολικό εμβαδόν των ανακαινιζόμενων κατοικιών ανήλθε στα 5,2 εκατομμύρια m2 και η συνολική εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας στις 893 GWh.

Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, υλοποιήθηκε ένα επιπρόσθετο πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, το οποίο υποστήριζε την αντικατάσταση των παλαιών λεβήτων πετρελαίου με νέους φυσικού αερίου. Το πρόγραμμα9 δεχόταν αιτήσεις έως τον Απρίλιο του 2015, είχε συνολικό προϋπολογισμό ίσο με 15 εκατ.€ και παρείχε επιδότηση έως το 60% της δαπάνης του έργου. 9υιοθετήθηκε μέ την Υ.Α. υπ’ αριθμ. Φ.14/02/19398/2927-14/11/2014 49

Τον Φεβρουάριο του 2019, ξεκίνησε το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ», το οποίο χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 με συνολικό προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης 778 εκατ. € (Α΄ Κύκλος και Β΄ Κύκλος). Το πρόγραμμα πλέον υλοποιείται και επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών μέσω της αναβάθμισης των συστημάτων θέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού χρήσης καθώς και την αναβάθμιση της θερμομονωτικής ικανότητας του κελύφους των κτιρίων. Οι επιδοτήσεις κυμαίνονται από 0% έως 60% σύμφωνα με τα εισοδηματικά κριτήρια του αιτούντα, ενώ η παροχή άτοκου δανείου παρέχεται και σε αυτή την έκδοση του προγράμματος. Η συνολική επιλέξιμη δαπάνη ανέρχεται σε 25.000 €, ο ενεργειακός στόχος μεταβάλλεται εξίσου ανάλογα με τα εισοδήματα του αιτούντα, ενώ η διαδικασία υλοποίησης των έργων υποστηρίζεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2019 στον Α’ Κύκλο του Προγράμματος είχαν πραγματοποιηθεί 42.646 υπαγωγές στο πρόγραμμα, συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού 689 εκατ. € και συνολικού προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης (Ταμείο Εξοικονομώ ΙΙ και Άμεση Ενίσχυση) 459,5 εκατ. € και είχε ολοκληρωθεί σχεδόν το 53% εξ αυτών, ενώ στον Β΄ Κύκλο του Προγράμματος υποβλήθηκαν οριστικά 22.945 αιτήσεις συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού 400 εκατ. € περίπου, δεσμεύοντας τον συνολικό προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης ύψους 275 εκατ. €.

Στο πλαίσιο του άρθρου 7 του ν. 4342/2015 προβλέπεται ανά διετία η εκπόνηση σχεδίου ενεργειακής απόδοσης, το οποίο περιέχει συγκεκριμένους στόχους και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, με ευθύνη των Περιφερειαρχών και των Δημάρχων για τα κτίρια αρμοδιότητάς τους. Επιπρόσθετα, προβλέπεται η καθιέρωση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης, ενώ στο βαθμό που αυτό είναι οικονομικά εφικτό, εφαρμόζονται τα σχέδια ενεργειακής απόδοσης αξιοποιώντας μεταξύ άλλων ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία και μέσα συμπεριλαμβανομένων των παρόχων ενεργειακών υπηρεσιών μέσω σύναψης ΣΕΑ. Τέλος, τα ανωτέρω κτίρια που εντάσσονται σε σχέδια ενεργειακής απόδοσης ή συστήματα ενεργειακής διαχείρισης έχουν προτεραιότητα κατά τη θέσπιση χρηματοοικονομικών κινήτρων και προγραμμάτων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης δημοσίων κτιρίων.

Eπίσης, προωθείται ο θεσμός του ενεργειακού υπευθύνου10 στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της ορθολογικής χρήσης της ενέργειας. Βάσει του νομοθετικού πλαισίου καθορίζονται οι αρμοδιότητες των ενεργειακών υπευθύνων, καθώς και η ευθύνη εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς. Ο ενεργειακός υπεύθυνος είναι αρμόδιος για ένα ή περισσότερα κτίρια κάθε φορέα, ανάλογα με τις λειτουργικές ανάγκες, το συνολικό υπαλληλικό δυναμικό, την ωφέλιμη επιφάνεια και όγκο των κτιρίων του φορέα. Επισημαίνεται ότι τα καθήκοντα των ενεργειακών υπευθύνων υποστηρίζονται από ειδικά σχεδιασμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα ενεργειακής διαχείρισης των δημοσίων κτιρίων. 10 ΚΥΑ υπ’ αριθμ. Δ6/Β/14826/17-06-2008 50

Συγχρόνως, δηλώνοντας την υποστήριξη τους σε ένα κοινό όραμα για το έτος 2050 για την επιτάχυνση της απαλλαγής της επικράτειάς τους από τις πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την ενίσχυση της ικανότητας προσαρμογής τους στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την παροχή πρόσβασης σε ασφαλή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή ενέργεια για τους πολίτες τους, έχουν συνυπογράψει μέχρι σήμερα, σε εθελοντική βάση, 221 δήμοι στο σύμφωνο των δημάρχων. Συγκεκριμένα, 138 εξ αυτών έχουν υποβάλει Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια (και το Κλίμα), 120 για την επίτευξη στόχων μέχρι το έτος 2020, 29 για την επίτευξη στόχων μέχρι το έτος 2030 και 34 έχουν συμπεριλάβει και συγκεκριμένους στόχους για την προσαρμογή.

Αντικείμενο του Προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» αποτελούσε η εφαρμογή δράσεων και αποδεδειγμένων καλών πρακτικών με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στο αστικό περιβάλλον δίνοντας καταρχήν έμφαση στον κτιριακό τομέα (δημοτικά κτίρια των ΟΤΑ Α’ Βαθμού) και στην αναβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων και δευτερευόντως στον τομέα των δημοτικών και ιδιωτικών μεταφορών και στις ενεργοβόρες δημοτικές εγκαταστάσεις, μέσω της υλοποίησης τεχνικών παρεμβάσεων και δράσεων ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης πολιτών, τοπικής αυτοδιοίκησης, εταιρειών και φορέων. Με το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ» που αποτέλεσε την συνέχεια του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», χρηματοδοτήθηκε η υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα δημοτικά κτίρια και υποδομές των ΟΤΑ Α’ Βαθμού, συμπεριλαμβανομένων των ανοικτών κτιριακών υποδομών. Τα προγράμματα χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΣΠΑ 2007-2013 και από τον διαθέσιμο προϋπολογισμό των 38,43 εκατ. € διατέθηκαν τελικά τα 18,5 εκατ. € οδηγώντας στην ολοκλήρωση 73 έργων, τα οποία αναμένεται να συνεισφέρουν ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας ίση με 3,4 ktoe και 2,5 ktoe τελικής.

Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 έχουν προϋπολογιστεί γύρω στα 270 εκατ. € για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια κτίρια, ενώ επιπλέον 129 εκατ. € θα διατεθούν σε δάνεια μέσω του ταμείου υποδομών. Για την περίπτωση κτιρίων του τριτογενή τομέα, το πρόγραμμα «Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των Επιχειρήσεων» το οποίο έχει δρομολογηθεί και αναμένεται να προκηρυχθεί μέχρι το τέλος του 2019, αποσκοπεί στην ενίσχυση των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους, με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Τέλος, οι Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης αποτελούν ένα επιπρόσθετο εργαλείο προώθησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια τόσο του δημόσιου, όσο και του τριτογενή τομέα.